Bộ ba mã di truyền – Wikipedia tiếng Việt

Bách khoa toàn thư há Wikipedia

Bộ tía mã di truyền là tụ họp 3 nucleotide ngay lập tức nhau bên trên phân tử axit nucleic đem vấn đề về amino acid và tiến thủ trình dịch mã.^[1]^[2]

Bạn đang xem: đơn vị mã hóa thông tin di truyền trên adn được gọi là

Đây là thuật ngữ nằm trong nghành nghề dịch vụ DT học tập phân tử, vô giờ Anh thuật ngữ này là triplet genetic code, thông thường được gọi tắt là "triplet code" (mã cỗ ba),^[3]^[4] hoặc giản dị không chỉ có vậy là "code" (mã) hoặc "codon" (đơn vị mã) hoặc "triplet" (bộ ba).^[5]^[6]^[7] Tập hợp ý những cỗ tía tạo nên trở thành mã DT (genetic code).^[8]

Tổng quan[sửa | sửa mã nguồn]

Nội hàm và nước ngoài diện[sửa | sửa mã nguồn]

Nội hàm của thuật ngữ này dùng làm chỉ "mã di truyền" (genetic code) bao gồm tía vật thể nằm trong loại (triplet) là tía nuclêôtit; nước ngoài diện của thuật ngữ chỉ "3 vật thể nằm trong loại" ở đó là 3 nuclêôtit với chứa chấp vấn đề DT.^[3]

Ví dụ[sửa | sửa mã nguồn]

Hai người nọ ham muốn viết lách thư kín, quy ước với nhau: chữ A là số 001, chữ B là số 002, chữ C là số 003 v.v. Người tớ nói: chữ A được mã hóa vị số 001, chữ B là số 002 v.v. Vậy:

Xem thêm: muốn tính diện tích hình tròn

Đây là loại mật mã thông qua số, từng đơn vị chức năng mã (codon) bao gồm 3 chữ số nên gọi là mã cỗ tía (triplet).
Nếu ham muốn viết lách kể từ "CA", cần thiết gửi trở thành số "003 001", thì đấy là mã hóa (encode).
Muốn gọi thư, người nhận tra tự vị, gửi từng đơn vị chức năng mã trở thành một chữ, tức thị giải mã (decode), nhờ ê sản phẩm số quy đổi trở thành kể từ hiểu rõ - này là dịch mã (translation).^[9]

Các loại cỗ ba[sửa | sửa mã nguồn]

Trong quy trình nghiên cứu và phân tích Sinh học tập phân tử ở bậc phổ thông, nên phân biệt (dù ko bắt buộc) những khái niệm: mã gốc, mã với nghĩa, mã phiên và đối mã.

Xem thêm: công thức cường độ âm

Mã gốc là mã DT bên trên mạch ren được sử dụng thực hiện khuôn nhằm tổ hợp đi ra mRNA.^[5] Mạch này vô DT học tập phân tử gọi là mạch đối nghĩa (antisense strand),^[10] nên còn nói cách khác mã gốc là mã đối nghĩa.
Mã với nghĩa là cỗ tía bên trên mạch ren bổ sung cập nhật với mạch mã gốc.^[10] Mã này đem vấn đề về amino acid, tuy nhiên lại ko nên là khuôn tổ hợp mRNA.
Mã phiên là mã của mRNA, phân bổ bên trên chuỗi mRNA (RNA thông tin), được dẫn đến vô quy trình phiên mã.
Đối mã là cỗ tía của tRNA dùng làm khớp với mã phiên của mRNA ứng, kể từ ê tRNA lời giải trở thành amino acid tuy nhiên tạo thành bạn dạng dịch (chuỗi pô-li pep-tit). (Xem sơ thiết bị rõ ràng hóa mối quan hệ DNA→mRNA→Prô-tê-in).
Codon và triplet là nhì định nghĩa ở Sinh học tập phân tử với nội hàm như nhau, vô ê "codon" là một trong những đơn vị chức năng mã, còn "triplet" là một trong những tụ họp tía vật thể như thể nhau (như tía trẻ em đồng sinh thì cũng gọi là triplet). Tuy nhiên với người sáng tác lại quy ước: "côđon là cỗ tía của RNA, còn triplet là cỗ tía của DNA mã hoá".^[5]

Lược sử[sửa | sửa mã nguồn]

Sau Khi quy mô DNA được tò mò và công tía năm 1953,^[7] những mái ấm khoa học tập tuy nhiên đa số là Francis Crick và James Dewey Watson tiếp tục fake thuyết rằng: DNA mã hóa RNA, còn RNA mã hóa prôtêin kể từ ê điểm lưu ý của khung hình được tạo hình.^[11] Giả thuyết này được tóm lược vị sơ thiết bị tuy nhiên lúc bấy giờ, học viên trung học tập nào thì cũng biết, trình bày lên tầm quan trọng trung tâm vô cách thức DT là thuộc sở hữu DNA, tuy nhiên ko nên là prôtêin như trước đó ê khẳng định:

DNA → RNA → Protein → Tính trạng.

Sơ thiết bị này sẽ là một trong mỗi nền tảng của luận thuyết trung tâm (central dogma) trình bày bên trên.^[12]

Từ sơ thiết bị, hoàn toàn có thể tế bào miêu tả là: Mã gốc → Mã phiên → Bản dịch.

Theo chủ yếu Crick, thì George Gamow là kẻ thứ nhất giả thiết từng đơn vị chức năng mã DT (codon) là một trong những cỗ tía (triplet).^[13] Sau ê, Marshall Nirenberg và Heinrich J. Matthaei là những người dân thứ nhất tò mò đi ra thực chất của một đơn vị chức năng mã (codon) vô năm 1961.^[7]^, ^[14] Đến năm 1964, bảng mã DT được công tía bên trên tập san Nature, vô ê 64 cỗ tía của mRNA được xác lập nhờ M.W. Nirenberg nằm trong tập sự và H.G. Khorana, được trao giải Nobel 1968.^[15] Thành tựu này đỡ đần ta hiểu rằng: từng đơn vị chức năng mã (codon) bao gồm một cỗ tía (triplet) nucleotide. Các tò mò tiếp sau về cấu tạo và tính năng của tRNA (RNA vận chuyển) đa số bởi công trạng của Alex Rich và Don Caspar (ở Boston), của Jacques Fresco và tập sự (ở Princeton) và một group những mái ấm khoa học tập Anh ở King's College Luân Đôn. Năm 1965, Robert W. Holley nằm trong Đại học tập Cornell tiếp tục công tía cấu trúc của tRNA, rồi thứu tự là trở thành tựu kết tinh nghịch tRNA nhờ Robert M. Bock; sau cùng được xác nhận vị những nghiên cứu và phân tích tinh nghịch thể học tập nhờ tia X vô năm 1974 vị nhì group song lập nhau bao gồm Alexander Rich và Kim Sung-Hou, còn group ê bởi Aaron Klug hàng đầu.^[16] Nhờ vậy tuy nhiên tớ hiểu rằng tRNA với đối mã (anticodon) và cấu tạo 3 chiều của chính nó. Như vậy, theo đuổi sơ thiết bị của luận thuyết trung tâm, DNA đem mã gốc sẽ tiến hành quy đổi trở thành mã phiên của RNA vấn đề, rồi mã phiên này được RNA vận gửi với đối mã tuy nhiên lời giải này trở thành a-xit a-min ứng vô quy trình dịch mã, kể từ ê tính trạng tạo hình.

Tóm tắt[sửa | sửa mã nguồn]

Trong Di truyền học tập văn minh, từng đơn vị mã gọi là codon (phiên giờ Việt: cô-đon,^[5] phiên âm Quốc tế: /ˈkəʊdɒn/).^[17]
Mỗi codon (đơn vị mã) DT bao gồm một triplet (phiên giờ Việt:tơ-ri-pơ-lit, phiên âm Quốc tế: /ˈtrɪplɪt/), tức là bộ ba nucleotide ngay lập tức nhau bên trên phân tử acid nucleic đem vấn đề về dịch mã.^[18]
Nếu cỗ tía này ở DNA hoặc ở mạch mRNA thì gọi là đơn vị chức năng mã (codon) hoặc là cỗ tía (triplet), ko phân biệt nhau. Nhưng nếu như cỗ tía này ở tRNA chung nó lời giải thì gọi là đối mã (anticodon, phiên âm giờ Việt: an-ti-cô-đon,^[5] phiên âm Quốc tế: /ˌantɪˈkəʊdɒn/).^[19]